روزگار گذار اسبدواني ايران

 

روزگار گذار اسبدواني ايران  

تركمن ها با لباس محلي و آن كلاه پوستي هاي بلند سياه روي چمن نشسته بودند و پياله چاي را مي نويشدند. نريشين تند و ريتميك  انگليسي مثل فيلم هاي تبلغاتي دهه 40 و 50 ميلادي از شكوه و عظمت پيست اسبدواني گنبد و علاقمندي و شور تركمن ها مي گفت. ميداني وسيع با گلهاي قرمز سرخ رنگ و مردماني كه گاه مضطرب و گاه خوشحال و شاد منتظر كورس هفتگي اسبدواني بودند. اين تصويري است كه از ميدان اسبدواني گنبد در اوايل دهه 50 شمسي داريم، وقتي اسب از دپار كنده مي شود و تنها يك هدف دارد، خط پايان. 200 متر پاياني نقطه اوج هيجان اسب،اسبسوار و تماشاگران است كه نام اسب پيشتاز را صدا مي كنند. اينجا تركمن صحراست،پايتخت اسبدواني ايران. در اينجا اسبدواني همانند آب و هواي ايران ما ، 4 فصل دارد.


ورزش اسبدواني ايران، 35 سال  از ساير كشورهاي منطقه و حتي جهان عقب مانده است. مشكلاتي كه در دهه هاي شصت شمسي براي اين ورزش به وجود آمد از نظر كمي و كيفي جايگاه اسب ايراني را با چالش هاي جدي روبرو ساخت. جالب است بدانيد كه اسبدواني جدا از ورزش هاي ديگر، ورزشي چند وجهي و در واقع بيش از هر ورزشي ريشه در ساختارهاي فرهنگي،اقتصادي و اجتماعي ايران دارد. از نظر اقتصادي شايد تنها ورزشي است كه بخش خصوصي و در حالت كلي مردم متولي آن هستند. هيچ گاه دولت به عنوان دستگاه حاكميتي ورزش كشور به طور كلي متولي اين امر نبوده و ريشه هاي اجتماعي و فرهنگي ايران زمين بستر رشد و توسعه اسبدواني در كشور است. علاقمندي هايي كه در مناطقي چون،تركمن صحرا،يزد،خوزستان ،كردستان و تهران نزد مالكان اسب وجود دارد، بيش از اينكه متولي دولتي داشته باشد ريشه هايي در علاقمندها وروابط شخصي آدم ها دارد. در دهه شصت گرچه ميدان اسبدواني گنبد همچنان رونق داشت اما از نظر كمي و كيفي به هم ريختگي ها نژادي، به عنوان عنصري مهم و تاثيرگذار در صنعت اسبدواني به وجود آمد. ميانه دهه هشتاد شمسي اما مالكان اسب در ايران با توجه به شرايط خاصي كه پديد آمده بود،اصلاح نژادهاي اسب در ايران را در سرلوحه كار قرار دادند. امروز اگر مثلا در كورس گنبد، نژاد تروبرد به عنوان اسب اصيل و استاندارد مسابقات كورس حضور جدي دارد،محصول همين نگرش است. محصولي كه امروز در مراكز بزرگي مثل رادان هورس به توليد و پرورش يافته است به عنوان يك برند از خط خوني اصيلي برخوردار است. اسبدواني در دنيا بيش از هر چيزي متكي به توليد مثل از خط خوني اصيل،تاثيرگذار در مسابقات بين المللي و قهرماني هاي متعدد در ميادين اسبدواني است. اسبهاي اصيل از نظر اصالت خط خوني حتي تا 250 سال قبل نيز شناخته شده اند و به عنوان يك خانواده قهرمان در دنيا پراكنده شده اند. در ايران نيز جدا از موانع و محدوديت هايي كه در مورد صادرات اسب هاي ايراني به دليل مشكلات قرنطينه وجود دارد، اما امروز اسب هايي با نژادهاي اصيل و كيفيت خط خوني بسيار خوبي حضور دارند. البته تلاش هايي براي باز شدن دروازه هاي صادراتي براي اسب هاي ايراني در حال انجام است و در برخي از اسب هاي كشور نيز به مسابقات اعزام شده اند،اما هنوز اين مساله با توجه به مشكلات داخلي قرنطينه هنوز حالت عمومي نيافته است. كشورهاي مثل امارات ، قطر و تركيه مسابقات بسيار زيادي با جوايز بالايي برگزار مي كنند اما سهم ايران به دليل همين مشكلاتش در بازار صادرات اسب و يا پانسيون آن با توجه به شرايط مساعد آب و هوايي كشور، صفر است.

صنعت اسب ايران در حال گذار از شرايط نامطلوب كنوني ست؛جايي كه با ارتقاي نژادي اسب ها،توليد و پرورش اسب هايي با خط خوني اصيل و تاثيرگذار و برطرف كردن مشكلات قرنطينه براي خروج از كشور مي تواند تنها ورزشي كه هم صنعتي اقتصادي پرسود و هم ورزشي مهيچ با درصد بالاي تاثيرگذاري اجتماعي و فرهنگي است،باشد. 

روزنامه فرصت امروز شماره 398 به تاریخ 29 آذرماه 1394

نویسنده: مصطفي شوقي

 

برای مشاهده فیلمی زیبا در رابطه با این مطلب بر روی لینک زیر کلیلک کنید:

فیلمی زیبا از مسابقات اسبدوانی گنبد کاووس در اوایل دهه 50

 

 

ارسال نظر

نظرات
توماج پاسخ
دوشنبه, ۳۰ آذر ۱۳۹۴

زیبا بود

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِينَ بِوِلاَيَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَئِمَّةِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ